Thần Tài – Thổ Địa là 2 vị thần đại diện cho 10 vị thần trong đó Thần Tài đại diện cho: Hắc Thần Tài, Xích Thần Tài, Thanh Thần Tài, Bạch Thần Tài và cao nhất là Hoàng Thần Tài. Còn Ông Địa là đại diện cho 5 vị thần gồm: Đông phương Thanh Đế, Nam phương Xích Đế, Tây phương Bạch Đế, Bắc phương Hắc Đế và Trung ương Huỳnh Đế.

Ông Thần Tài - Ông Địa

Về ngoại hình Thổ Địa (ông Địa) một người trung niên mập mạp, bụng to, ngực lớn, miệng cười hể hả, tay cầm quạt, tay cầm điếu thuốc lá... trông có vẻ phương phi, hào sảng và mang đầy chất phong thịnh, có chút hơi hài hước. Đi theo ông địa thường là chúa Sơn Lâm. Đây là đại diện tiêu biểu cho tính cách đặc trưng của người Nam Bộ. Ông địa gắn liền với tín ngưỡng thờ thổ công của của cư dân nông nghiệp.

Còn Thần Tài thường tay cầm kim ngân lượng (vàng), bạc, đầu đội mũ mão, trang phục nghiêm chỉnh. Ông là người cai quản tiền bạc và tài lộc của Thiên Đình. Xung quanh Thần Tài có nhiều tích để kể lại. 

Như vậy có thể nói tín ngưỡng thờ Ông Địa là tập tục gắn liền với đời sống văn hóa của cư dân nông nghiệp Nam Bộ ngày xưa. Họ thờ Ông Địa để mong được thần linh, thổ công phù hộ cho mùa màng bội thu. Còn tín ngưỡng thờ Ông Thần Tài lại gắn với những người làm ăn buôn bán, họ thờ Thần Tài để cầu cho việc làm ăn phát đạt, suôn sẻ, phúc lộc đầy nhà.

Vì thế Thần Tài – Ông Địa là hai vị thần không thể thiếu trong mỗi gia đình Việt, đặc biệt với những gia đình làm nghề buôn bán. 

Cách bài trí và hướng đặt bàn thờ Thần Tài – Ông Địa theo phong thủy

Ông Địa và Thần Tài là hai vị thần được người dân thờ cúng chung trong một tủ thờ được đặt dưới nền nhà. Tủ thường được làm bằng gỗ, hướng thẳng ra cửa, đặt ở nơi có vách dựa vào để tạo sự vững chắc cho tủ thờ. Đồng thời cũng hàm ý rằng việc kinh doanh sẽ bền vững và phát đạt. 

Bàn thờ Thần Tài và Ông Địa

Trên bàn thờ Ông Địa – Thần Tài được dán một bài vị - là lá bùa màu đỏ được viết bằng mực nhũ kim, có nội dung là “Ngũ phương Ngũ thổ Long thần, Tiền hậu địa Chúa Tài thần” được sơn son thiếp vàng, phía trong khảm hoặc dán bài vị của Thần Tài.

Bên trái đặt ông Thần Tài còn bên phải là Ông Địa. Ở giữa hai ông có một hũ gạo, một hũ muối và 1 hũ nước đầy. Ba hũ này sẽ được dùng để thờ quanh năm và đến cuối năm mới được thay mới. Giữa tủ thờ hai ông là một bát hương, bát hương này khi bốc phải chọn ngày tốt và tuân thủ theo một số tập tục nhất định. Để tránh bát hương bị động người ta dùng keo để gắn vào tủ thờ. Nếu trong quá trình lau chùi, thờ cúng bát hương bị xê dịch sẽ ảnh hưởng đến việc làm ăn của gia chủ. 

Bông tỏi đặt trước bàn thờ Thần Tài và Ông Địa

Theo phong thủy thì Đông bình – Tây quả tức là phía Đông đặt bình hoa còn phía Tây đặt hoa quả. Vì thế lọ hoa thường được đặt ở phía tay phải, hoa dùng để thờ cúng Thần Tài – Ông Địa thường là hoa hồng, hoa đồng tiền, hoa cúc. Đĩa trái cây đặt ở bên trái thường được sắp mâm ngũ quả. Khi thắp nhang gia chủ phải rót 5 chén nước xếp theo hình chữ thập - tượng trưng cho ngũ hành phát sinh, phát triển. Đồng thời 5 chén nước cũng đại diện cho 5 vị thần đã nói ở trên.

Trên nóc bàn thờ ông Thần Tài – Ông Địa người ta thường đặt tượng Phật Di Lặc hay các câu chú Phạn Tự - tượng trưng cho cơ quan chủ quản của các Thần với mục đích là quản lý các Thần không cho làm điều sai trái. 

Ngoài ra, ở bàn thờ Thần Tài – Ông Địa gia chủ cũng nên đặt thêm tượng Ông Cóc, sáng quay đầu ra, tối quay đầu vào để rước lộc vào nhà. Khu vực trước tủ thờ, bạn nên đặt một tô sứ thật đẹp, lòng nông, đổ đầy nước rồi ngắt những bông hoa rải trên mặt nước – với hàm ý giữ tiền lại không để trôi đi. 

Ngoài ra trước bàn thờ hai ông còn có tượng Ông Cóc ngậm tiền

Hoặc bạn cũng có thể đặt kèm một đĩa tỏi có 5 củ còn tươi nguyên đẹp hoặc bó tỏi. Ngày nay ở các cửa hàng bán đồ thờ cúng Ông Địa – Thần Tài người ta có bán sẵn bông tỏi được làm khá công phu và đẹp mắt để thờ hai ông. Theo quan niệm của dân gian việc đặt tỏi giúp Ông Địa trừ bài “đạo chích vong binh”, chống các Tà Sư làm ác, phá hoại bàn thờ bằng Bùa chú, Ngải. 

Thần Tài – Ông Địa được thờ cúng vào dịp nào? 

Ngày xưa Thần Tài và Ông Địa được thờ cúng vào những ngày Tết. Tuy nhiên hiện nay đa phần các gia đình làm kinh doanh, buôn bán thường thờ cúng chu đáo cho hai ông mỗi ngày với mong muốn được thần phù hộ cho việc kinh doanh thuận lợi, buôn may bán đắt, làm ăn phát đạt và thịnh vượng. 

Ngày xưa ông Thần Tài được cúng vào những ngày Tết

Sáng sớm mở cửa kinh doanh người ta thường thắp hương khấn ông Thần Tài “phù hộ” giúp cho việc mua may bán đắt. Cúng cho Ông Địa một ly cà phê đen kèm một điếu thuốc lá để ông “độ” cho trong ấm, ngoài êm. 

Theo tín ngưỡng của người Việt thì “Đất có Thổ Công, sông có Hà Bá", vì thế mỗi khi xây cất nhà cửa, đào ao, đào giếng, mở rộng vườn tược, ruộng đất, đào huyệt, chuyển nhà mới… người Việt thường làm lễ dâng cúng thần “phù hộ độ trì” cho đất đai yên ổn, trong ấm ngoài êm. 

Lễ vật dâng cúng Thần Tài – Ông Địa là gì?

Lễ vật dùng để cũng bái Thần Tài thường là heo quay hoặc vịt quay, cua biển và chuối chín vàng. Trong khi đó lễ vật cho Ông Địa thường là chuối xiêm, thuốc lá và cà phê đen.

Lễ vật dâng cúng

Ngoài ra vào ngày vía Thần Tài người ta thường: Cắm một bình hoa, 1 con tôm, 1 con cá lóc nướng, 1 con cua biển, 1 miếng thịt heo quay, 1 tệp tiền vàng mã, 1 đĩa mâm ngũ quả, một chai rượu. Vào ngày Tết bàn thờ ông Thần Tài được lau chùi sạch sẽ, sửa sang lại cho mới. Nếu tủ thờ đã cũ thì cần thay mới vì theo quan niệm năm mới nếu mọi thứ sạch sẽ, mới mẻ thì làm ăn sẽ phát đạt. 

Những điều cần lưu ý khi thờ cúng Thần Tài – Ông Địa

1. Khi sắp đồ cũng nên đặt mâm cúng trong nhà, đồ lễ đơn giản, vừa phải không quá lãng phí chỉ cần hoa quả tươi, nước sạch là được. 

2. Vào ngày mùng 10 tháng Giêng và hàng tháng vào ngày cuối tháng và ngày 14 âm lịch nên lau bàn thờ bằng nước hoa bưởi hoặc rượu pha nước. Đặc biệt khăn lau bàn thờ và khăn tắm cho thần tài không được dùng vào việc khác. 

Thường xuyên thay nước và thay hoa 

3. Nghi lễ thắp hương: Thông thường người ta thường thắp hương và khấn bái vào mỗi buổi sáng mỗi khi mở cửa kinh doanh. Tuy nhiên có một số thắp buổi tối. Việc thắp buổi sáng hay tối không có quy định cụ thể. Tốt nhất nên chọn giờ tốt để hành lễ sẽ kích hoạt trường khí dễ hơn. 

4. Nước: trước khi lấy nước cần rửa sạch chén, tốt nhất nên đặt 5 chén nước, nước đổ đầy cách miệng chén khoảng 1cm, không nên rót quá đầy dễ bị tràn ra bàn thờ không tốt. 

5. Hoa: Bạn có thể dùng bình hoa thủy tinh, gốm sứ đều được. Khi cắm nên chọn hoa tươi, có nụ, có mùi thơm càng tốt. Và không nên dùng hoa giả. 

6. Quả: Chọn trái cây tươi, không bị dập héo, còn nguyên vẹn có thể dùng táo, lê, chuối, cam, quýt. Và cũng không dùng quả nhựa để thờ cúng. 

7. Đèn, nến: Nên dùng nến hoặc đèn dầu, không dùng bóng điện, đèn nhấp nhấy vì chúng dễ tạo ra trường khí xấu, ảnh hưởng đến việc thờ cúng.

8. Gạo, muối sau khi cúng nên giữ lại, không được rải ra ngoài, rượu nên đứng ở ngoài cửa tưới vào nhà – với hàm ý đem lộc vào nhà. 

9. Lộc cúng không chia cho người ngoài mà chỉ cho người trong nhà ăn.

10. Không để các con vật chó mèo quấy phá làm ô uế bàn thờ Thần Tài. 

Thường xuyên tắm rửa sạch sẽ cho hai ông bằng nước hoa bưởi

11. Nơi đặt bàn thờ Ông Địa và Thần Tài phải luôn sạch sẽ. Và nên thường xuyên tắm rửa cho hai Ông bằng nước hoa bưởi hoặc nước pha rượu. Vào những ngày trời mua to nên đặt ông Thần Tài và Ông Địa vào chậu sạch, cho tắm mưa ngoài trời khoảng 15 phút. Sau đó đưa vào nhà lau khô, xịt nước thơm và thắp hương cấu khấn sẽ rất linh nghiệm. 

12. Sau khi lập bàn thờ bạn nên thắp hương liên tục trong 100 ngày để bàn thờ tụ Khí. Không tắt đèn điện ở bàn thờ, vì ánh sáng sẽ giúp chỉ đường cho các vị thần giáng xuống trần gian. Trong 100 ngày nên thay nước mỗi ngày. Mỗi khi cần xin điều gì đó thắp 3 nén hương cắm theo hàng ngày. Vào ngày rằm, mùng một, lễ tết thì thắp 5 nén hương cắm theo hình chữ thập. Bạn nên chọn hương cuốn tàn - giữ được tàn hương, sau một thời gian sẽ có bát hương đẹp và tụ Khí. Vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch thì rút chân hương hóa vàng. Sau khi hóa vàng nên đổ một ít rượu vào tro. 

13. Không để hoa, hoa quả thờ héo úa, hư hỏng trên bàn thờ sẽ ảnh hưởng đến việc làm ăn của gia chủ.

Yeutre.vn (Tổng hợp)